آرزوی هر پدر و مادری استقلال و موفقیت فرزندان است. واقعیت این است که الگوی قدیمی، کسب مدرک دانشگاهی، پیدا کردن شغل ثابت و بالا رفتن از پله‌های ترقی این روزها جواب نمی‌دهد. افزایش جمعیت، بحران‌های اقتصادی، جهانی‌شدن، کاهش قدرت کسب درآمد، بازارهای اشتغال ایستا همه و همه خبر از آینده شغلی مبهم این نسل می‌دهد.
جوانی که تازه تحصیلات خود را به پایان رسانده ماه‌ها و اغلب سال‌ها دنبال کار می‌گردد. کارآموزی‌هایی که حتی بعد از شش ماه فعالیت هیچ دستمزدی به شخص پرداخت نمی‌کنند! ظاهر اوضاع خوب نیست! حال وظیفه ما در قبال کودکان آن‌هم با توجه به این شرایط چیست؟
راه‌حل: آموزش کارآفرینی به کودکان است.
کارآفرینی کودکان را مستقل و موفق بار می‌آورد و به آن‌ها می‌آموزد زندگی هدفمند و مستقلی در سایه کارآفرینی برای خود رقم بزنند. به آن‌ها می‌آموزد از پس زندگی خود آن‌هم در این شرایط پیچیده و بی‌رحم بربیایند.
در ادامه ده ویژگی ضروری هنر کارآفرینی را باهم مرور می‌کنیم و وظیفه شما به‌عنوان پدر یا مادر پرورش این ویژگی‌ها در فرزندانتان است.
۱- معرفی پول و فرایندهای مالی
شناخت فرایندهای مالی یکی از اساسی‌ترین نیازهای فرزندان امروز است. متأسفانه مدارس به این موضوع خیلی توجه نمی‌کنند. شما هم این موضوع را پناه‌برخدا کنار نگذارید و برعکس پای‌کار بمانید و به بچه‌ها بفهمانید که پول ارزش دارد و یک ریال هم یک ریال است. سرمایه‌گذاری و پس‌انداز را به آن‌ها بیاموزید و در مورد راه‌هایی که می‌توان از پول، پول درآورد صحبت کنید. در بحث‌های مالی خانواده کودکان را شرکت بدهید و از آن‌ها نظرخواهی کنید. مثلاً بپرسید که به نظر آن‌ها برای چه موضوعی باید پول پس‌انداز کنید. ایجاد حس مسئولیت و اعتماد به کودکان ذهن کارآفرین ایشان را تقویت می‌کند.
۲- تمرین کارآفرینی
به کودکان بیاموزید که جهان اطراف پر از فرصت‌های شغلی است و فقط به کمی دقت و توجه نیاز دارد و الزما نباید به دنبال استخدام باشند. پس دفعه بعدی که از شما پول خواست به او پیشنهاد کنید که به اطراف توجه کند و پول موردنیاز را خودش تهیه کند.
کامرون هرولدمیگوید: از کودکی کارآفرینی را آموخته و به همین دلیل از فرزندان خودش می‌خواهد که به محیط اطراف خانه نگاه کنند و کارهایی را که لازم است انجام شوند پیدا کنند و سپس باهم در مورد قیمت هر کار بحث کنند. شما نیز می‌توانید کارآفرینی را با انجام پروژه‌های سبک شروع کنید مثل فروختن اسباب‌بازی‌های قدیمی از طریق فروشگاهای اینترنتی. با این حرکت کودکان باقیمت گذاری، بازاریابی و حتی شیوه‌های کلاهبردای از آن‌ها آشنا می‌شوند و آن‌ها را با ترس‌های جهان واقعی روبه‌رو می‌کند.
۳- تقویت حس کنجکاوی و جست‌وجو
در کنار جست‌وجو سؤال پرسیدن را در کودکان خود نهادینه کنید. اجازه ندهید که با راه‌حل‌های تکراری با مشکلات مواجه شوند. مطالعه کنند و تا می‌توانند بیاموزند تا با ایده‌ها و روش‌های جدید با مسائل روبه‌رو شوند. پیر امیدیار (موسس شرکت eBay) کنجکاوی را یک عامل کلیدی در شناخت و درک جهان می‌داند. امیدیار به لطف زمینه‌های فرهنگی والدینش با دو فرهنگ ایرانی و فرانسوی آشنایی داشته است و می‌گوید: آشنایی با این فرهنگ‌ها به من آموخت که یک موضوع را از زوایای مختلف می‌توان دید و مجبور نیستید کارها را همان‌طور که قبلاً انجام می‌شده انجام بدهید.
اجازه بدهید کودکان با محیط پیرامون ارتباط برقرار کنند با آدم‌هایی از صنف‌های مختلف البته مراقبشان باشید. فرصت‌های خوبی منتظرشان است.
۴- هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی را به آن‌ها بیاموزید
هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی دو بخش جدایی‌ناپذیر فرایند کارآفرینی هستند. هرچه زودتر این دو عادت مثبت به کودک آموخته شود بهتر است. به کودکان خود تکنیک اسمارت (S.M.A.R.T) را بیاموزید که اهداف شامل این ۵ ویژگی باشد : خاص، قابل‌اندازه‌گیری، قابل‌دستیابی ، واقع‌گرایانه و زمانبندی شده باشد. از آن‌ها بخواهید ۵ هدفی که ویژگی‌های ذکرشده رادارند بنویسند. تحقیقات نشان می‌دهد که نوشتن اهداف تا ۸۰ درصد احتمال دستیابی به آن‌ها را بالا می‌برد. در قدم بعدی از آن‌ها بخواهید ۵ حرکت که برای رسیدن به این اهداف لازم است بنویسند. از آن‌ها حمایت کنید تا به اهدافی که تعیین کرده‌اند برسند با این کار کودکان ارزشمند بودن و موفقیت فردی را از نزدیک لمس خواهند کرد.
۵- کار گروهی
هیچ‌کس به‌تنهایی کافی نیست. همه ما برای رسیدن به اهدافمان به دیگران نیاز داریم. همهٔ کارآفرینان برتر ارزش کار گروهی را به‌خوبی می‌شناسند. به کودکان بیاموزید که چگونه با دیگران برای رسیدن به اهداف مشترک تلاش کنند. یکی از بهترین راه‌ها تشویق کودکان به شرکت در ورزش‌های گروهی است. ورزش به‌خوبی ارزش‌ها و قوانین کار گروهی را به کودکان می‌آموزد. آرتور بلنک صاحب فروشگاه های زنجیره ایی Home Depot و صاحب تیم فوتبال آتلانتا معتقد است که ورزش اهمیت کار گروهی را متذکر می‌شود.
آرتور ۶ فرزند دارد که هرکدام از آن‌ها در رشته‌های ورزشی خاصی فعالیت می‌کنند. آرتور معتقد است که ورزش به آن‌ها می‌آموزد که چگونه از سد مشکلات بگذرند و چگونه تیم خود را رهبری کنند و الهام‌بخش ایشان باشند. همه مواردی که ذکر شد بخش‌های ضروری کارآفرینی هستند.
۶- کارهایی را که باکیفیت و خلاقانه انجام‌شده‌اند تشویق کنید
از بچه‌ها بخواهید که حتی فعالیت‌های ساده‌ای مثل انجام تکالیف را هم به بهترین نحو انجام بدهند. این کیفیت و خلاقیت حاکی از مسئولیت‌پذیری و قابل‌اعتماد بودن کودک است. حتی فعالیت‌های انفرادی مثل پیاده‌روی هم در پرورش استقلال کودکان مؤثر است. جان هوک کارآفرینی را به کوهنوردی تشبیه می‌کند و می‌گوید کارآفرین هم درست مثل کوهنورد خودش را در موقعیت‌های مخاطره انگیزی قرار می‌دهد و سپس توجه خود را معطوف به کم کردن خطرات می‌کند. فعالیت‌های باکیفیت و خلاقانه کودکان را با هدیه‌های مادی و معنوی می‌توانید تداوم بخشید.
۷- آموختن از شکست‌ها
در مدرسه به کودکان می‌آموزند که شکست بد است! درحالی‌که شکست می‌تواند یک پیروزی باشد. ناپلئون هیل می‌گوید: “در پس هر شکست موفقیتی بزرگ‌تر یا هم‌طراز نهفته است.” به‌جای سرزنش و تنبیه کودکان سعی کنید عوامل شکست را بیابید و به دنبال چاره‌ای باشید تا از تکرار شدن آن جلوگیری کنید. به آن‌ها بفهمانید که شکست به‌خودی‌خود بد نیست و می‌تواند افق روشنی در دستیابی به اهداف باشد.
به آن‌ها بیاموزید که هرگز تسلیم نشوند و در بدترین شرایط دنبال راه‌حل باشند. در این صورت اگر با شرایط سختی مواجه شوند دست و پای خودشان را گم نمی‌کنند. هرکس که داشتهٔ درخوری دارد بارها و بارها شکست‌خورده است.
۸- تقویت مهارت‌های ارتباطی
یکی از مهارت‌های ضروری که نیاز جوان امروز است همین مهارت‌های ارتباطی است. برقراری ارتباط مؤثر فرصتی است تا کودکان ایده‌های خود را بیان کنند و داشته‌های ذهنی خود را به‌وضوح به اشتراک بگذارند. این موضوع برگ برنده‌ای در زندگی هر فرد است.
کودکان را مؤدب و مبادی‌آداب تربیت کنید. به آن‌ها بیاموزید که قاطع و با اعتمادبه‌نفس سخن بگویند و از نظرات خود دفاع کنند. ارتباط چشمی در ارتباط‌های حضوری، بیان قاطع و روشن در ارتباطات تلفنی و رعایت اصول نگارشی در ارتباطات نوشتاری نکاتی است که باید مدنظر قرار دهند مطمئناً این آموزش‌ها ثمرات مؤثری در آینده خواهد داشت.
۹- خدمت به مردم
ارزش خدمت به مردم را به کودکانتان بیاموزید. همه کارآفرینان برتر به این اصل پایبند بوده‌اند. هر کاری بزرگی ارزش بزرگی می‌طلبد. زندگی فقط در برآورده کردن نیازهای مادی شما خلاصه نمی‌شود بلکه بخشی از آن بهتر کردن دنیا است. در حد توانتان نه بیشتر.
به کودکان بیاموزید که یک تجارت موفق منافع افراد زیادی را تأمین می‌کند. و درواقع صاحبان این تجارت‌ها با کمک به دیگران به خودشان کمک می‌کنند. از آن‌ها بخواهید تا به یک موسسه خیره کمک مالی کنند یا حتی یک موسسه خیریه تأسیس کنند. این کار به زندگی‌شان معنا می‌بخشد و آن‌ها را به ارزش سازنده‌ای پایبند می‌کند.
۱۰- انگیزش
بسیاری از کارآفرینان مهم‌ترین الهام‌بخش و انگیزاننده خود را پدر و مادرشان می‌دانند به‌عنوان‌مثال بلنک می‌گوید: پدرم در سن ۳۹ سالگی تجارت دارو را آغاز کرد و متأسفانه در سن ۴۴ سالگی یعنی وقتی‌که من ۱۵ ساله بودم درگذشت و مادرم که تا آن زمان هیچ تجربه تجاری نداشت کار پدرم را ادامه داد و تجارت پدرم را گسترش داد.
بچه‌ها چشمشان به شماست! شما بزرگ‌ترین الگوی آن‌ها هستید وقتی میگویید سخت کارکنید و از اشتباهاتتان درس بگیرید نشان دهید که شما هم سخت کار می‌کنید و از اشتباهاتتان درس می‌گیرد وقتی از آن‌ها می‌خواهید مؤدب و مبادی‌آداب باشند نشان دهید که شما هم به حرف‌هایتان قائلید.
