زندگینامه موسس فیس بوک
ثروت خالص: ۷۲٫۴ میلیارد دلار
تابعیت: ایالاتمتحده آمریکا
نوع فعالیت: فناوری
منبع ثروت: فیسبوک (خودساخته)
تحصیلات: آکادمی فیلیپس اکستر (۲۰۰۲) – دانشگاه هاروارد
افتخارات: شخص سال (۲۰۱۰) مجله تایم
مقدمه
مارک زاکربرگ در ۱۴ می سال ۱۹۸۴ میلادی در وایت پلینز نیویورک متولد شد . به همراه یکی از دوستانش در خوابگاه دانشجویی، بزرگترین شبکه اجتماعی دنیا را راهاندازی کرد. زاکربرگ سال دوم دانشگاه، هاروارد را رها کرد تا روی وبسایتش تمرکز کند. رفتهرفته برشمار کاربران فیسبوک اضافه شد و به ۲ میلیارد کاربر رسید . زاکربرگ هم به لطف آن میلیاردر شد. اخیراً فیلمی نیز به نام شبکه اجتماعی Social Network از روی فیسبوک و مؤسس آن مارک زاکربرگ ساختهشده است. ثروت زاکربرگ در سال ۲۰۱۷ طبق مجله فوربز ۷۲٫۴ میلیارد دلار تخمین زدهشده است. در ادامه همراه ما باشید تا نگاهی به زندگی مؤسس فیسبوک، مارک زاکربرگ داشته باشیم.
سالهای نخست زندگی
مارک الیوت زاکربرگ در مِی سال ۱۹۸۴ میلادی در شهر کوچک وایت پلینز نیویورک در یک خانواده تحصیلکرده به دنیا آمد. پدرش ادوارد زاکربرگ یک مطب دندانپزشکی درست چسبیده به منزلشان داشت. مادرش کارن کمپنر نیز تا پیش از تولد چهار فرزندشان بهعنوان روانپزشک کار میکرد. مارک چهارمین فرزند و تنها پسر خانواده بود. سه خواهر بزرگ او رندی، دانا و آریل زاکربرگ بودند.
مارک از همان سنین نوجوانی استعداد خود در زمینه کامپیوتر را نشان داد . مارک به همراه پدرش، برنامهنویسی بیسیک آتاری را شروع کرد . پیشرفتش بهقدری سریع بود که پدرش مجبور شد معلم خصوصی به نام دیوید نیومن را استخدام کند تا هفتهای یکبار به منزلشان آمده و با مارک کامپیوتر کار کند. نیومن کار دشواری بهعنوان یک معلم در پیش داشت چراکه پیشرفت مارک سریعتر از آن بود که فکرش را میکرد. بعدها نیومن در مصاحبهاش با خبرنگاران اظهار داشت: جلو افتادن از مارک نابغه، که همزمان کلاسهایی را هم در کالج Mercy میگذراند ابداً برایم ساده نبود.
زندگینامه موسس فیس بوک
وقتی تنها دوازده سال داشت، با استفاده از مبانی برنامهنویسی بیسیک آتاری یک نرمافزار پیامرسان خانگی به نام زاکنت ساخت . آن را در اختیار پدرش قرار داد تا در مطب استفاده کند. بهاینترتیب منشی پدر دیگر لازم نبود نام بیمار بعدی که وارد اتاق میشود را داد بزند . با استفاده از برنامه دکتر را از این بابت باخبر میکرد. این برنامه علاوه بر مطب پدر، در داخل خانه مارک هم استفاده میشد و اعضای خانواده از زاکنت برای ارتباط باهم استفاده میکردند. میتوان گفت که زاکنت بهنوعی نسخه ابتدایی مسنجر AOL است که سالها بعد وارد بازار شد. مارک برای تفریح، برنامه بازیهای کامپیوتری را تغییر میداد . آنها را به نسخه پیشرفتهتری تبدیل میکرد. او دراینباره میگوید: “من تعدادی دوست هنرمند داشتم؛ آنها ایدههایشان را مطرح میکردند و من از روی آنها بازی میساختم”
مارک در دوران دبیرستان به آکادمی معتبر فیلیپس اکستر در نیوهمپشابر رفت. او در آنجا در رشتههای علوم ادبیات نتایج فوقالعادهای کسب کرد . بهشدت عاشق ادبیات کلاسیک بود بهطوریکه همزمان با دبیرستان، در ادبیات کلاسیک هم دیپلم گرفت. او همچنین ذوق و استعدادش در زمینه شمشیربازی را به نمایش گذاشت . بهعنوان کاپیتان تیم مدرسه نیز انتخاب شد اما او بیش از هر چیزی مجذوب برنامهنویسی و توسعه نرمافزار بود.
هنوز در دبیرستان درس میخواند که نسخه اولیهای از نرمافزار موسیقی پاندورا را طراحی کرد و نامش را سیناپس (synapse) گذاشت. این برنامه بهدقت لیست آهنگهای کاربر را بررسی میکرد و حدس میزد آهنگهای بعدی موردعلاقه شخص چیست. شرکتهای مایکروسافت و AOL علاقهمندی خود برای خرید نرمافزار و حتی استخدام مارک نوجوان را پیش از اتمام تحصیل مطرح کردند اما او همه پیشنهادات را رد کرد.
تحصیل در هاروارد و Facemash
در سال ۲۰۰۲ میلادی و پس از فارغالتحصیلی از آکادمی فیلیپس اکستر، مارک وارد دانشگاه هاروارد شد. سال دوم دانشگاه بود که نامش بهعنوان توسعهدهنده کار بلد نرمافزار بر سر زبانها افتاد. او همان موقع برنامهای به نام CourseMatch را ساخت که به دانشجویان کمک میکرد واحدهای درسی خود را به توجه به انتخابهای کاربران دیگر انتخاب کنند. او همچنین وبسایتی به نام Facemash را طراحی کرد که عکس دو دانشجو را کنار هم نمایش میداد. کاربران میتوانستند از طریق آن، فردی که جذابیت ظاهری بیشتری داشت را انتخاب کنند.
این وبسایت به خاطر حجم بالای دانلودها سرور وبسایت دانشگاه هاروارد را دچار اختلال کرد و دانشجویانی را که میخواستند از اینترنت استفاده کنند به دردسر میانداخت. همچنین عدهای از دانشجویان هم تمایل نداشتند که عکسشان بدون اجازه وارد وبسایت شود. از همین رو زاکربرگ مجبور شد برای اقداماتش از همه عذرخواهی کند. درنهایت این برنامه که به محبوبیت بالایی نیز دستیافته بود، چون مدیریت دانشگاه آن را نامناسب تشخیص داد، بسته شد.
هاروارد کانکشن
بر اساس برخی شایعات در مورد پروژههای قبلیاش، سه تن از همکلاسیهای مارک به نامهای دیویا نارندرا و دوقلوهای کامرون و تایلر وینکلووس، تلاش داشتند از او برای همکاری روی ایده یک شبکه اجتماعی به نام Harvard Connection دعوت کنند. که برای آشنا کردن دانشجویان باهم از اطلاعات دریافتی شبکه دانشجویان دانشگاه هاروارد استفاده میکرد. پدر کامرون و تایلر، هاوارد وینکلووس مشاور مالی موفقی بود و پول زیادی را برای پسرانش صرف میکرد. بنابراین، آنها برای تأمین سرمایه اولیه شبکه اجتماعی مشکلی نداشتند. وظیفه مارک در این پروژه، برنامهنویسی وبسایت با یک منبع کد ویژه بود که بتواند سرعت سیستم را تا جایی که ممکن است بالا ببرد.
زاکربرگ قبول کرد که با آن گروه بر سر پروژه مذکور همکاری نماید . اما طولی نکشید که درسش را رها کرد تا با همکاری دوستانش ادواردو ساوارین، اندرو مک کالم، کریس هیوز و داستین موسکوویتز روی شبکه اجتماعی خودش کار کند.
زاکربرگ به همراه دوستانش سایتی را طراحی کردند که به کاربران امکان میداد برای خود پروفایل تهیه کرده، عکس رویش آپلود نمایند و با دیگران ارتباط برقرار کنند. آن تیم سایت خود به نام The Facebook را در ژوئن سال ۲۰۰۴ میلادی در داخل یکی از اتاقهای خوابگاه دانشجویی هاروارد راهاندازی کردند. بعدازآنکه سال دوم تحصیل در هاروارد تمام شد، زاکربرگ تصمیم گرفت تحصیل را رها کند تا بهصورت تماموقت روی پروژه فیسبوک کار کند. او دفتر شرکت را به پالو آلتو در کالیفرنیا انتقال داد و تا پایان سال ۲۰۰۴ میلادی تعداد کاربران وبسایتش به یکمیلیون نفر رسید.
شکوفایی فیسبوک
در سال ۲۰۰۵ میلادی، فیسبوک مبلغ قابلتوجهی را از شرکت سرمایهگذار Accel Partners دریافت کرد. این شرکت ۱۲٫۷ میلیارد دلار را در شبکه اجتماعی سرمایهگذاری کرد . در آن دوران تنها برای دانشجویان آی وی لیگ قابلدسترسی بود. بعد از مدت کوتاهی، شرکت تحت سرپرستی زاکربرگ، دسترسی دانشجویان دیگر دانشگاهها، دبیرستانها و مدارس بینالمللی را هم به فیسبوک فراهم نمود و با این کار، شمار کاربران سایت در دسامبر سال ۲۰۰۵ میلادی به ۵٫۵ میلیون نفر رسید.
درحالیکه مخاطبان فیسبوک رشد چشمگیری داشتند، ولی هنوز مشخص نبود شرکت به چه طریقی میخواهد کسب درآمد کند. اولین ایده آگهیهای تجاری و تبلیغاتی بود. با توجه بااینکه مخاطبان فیسبوک اطلاعات کاملی از خودشان در اختیار این وبسایت میگذاشتند مشخص بود هرکسی به چه تبلیغاتی مرتبط میشود. اگرچه زاکربرگ علاقهای نداشت صفحات وبسایتش را از آگهیهای تجاری پر کند.
هنگامیکه شمار کاربران فیسبوک از مرز ۵۰ میلیون نفر گذشت، شرکتهای بزرگی چون یاهو و MTN Networks برای خرید آن باهم به رقابت پرداختند. اما مارک با هیچکدام از پیشنهادات موافقت نکرد. در عوض، او تمرکزش را روی توسعه سایت قرار داد و برای افزودن امکانات بیشتر به وبسایت، امکان دسترسی توسعهدهندگان به پروژه خود را فراهم نمود.
زندگینامه موسس فیس بوک
شرکت روند رو به رشدی داشت تا اینکه در سال ۲۰۰۶ میلادی با مانع بزرگی روبرو شد. برادران وینکلووس و دیویا نارندرا، زاکربرگ را به سرقت ایده خود متهم کردند. آنها ادعا میکردند که زاکربرگ در افتتاح فیسبوک از منبع اصلی اطلاعاتی آنها استفاده کرده است. اما زاکربرگ اصرار داشت که فیسبوک و Harvard Connection بر اساس دو ایده کاملاً متفاوت توسعهیافتهاند . شبکه هاروارد کانکشن هیچ رابطهای با فیسبوک ندارد. درنهایت زاکربرگ با پرداخت ۶۵ میلیون دلار به طرف شاکی دعوای حقوقیشان را حلوفصل کرد . اما پرونده همچنان تا سال ۲۰۱۱ در جریان بود و نارندرا و برادران وینکلووس مدعی شدند که همکلاسی قدیمیشان آنها را گمراه کرده است. در ۱۷ می سال ۲۰۱۱ میلادی آنها دعوی دیگری علیه زاکربرگ به دیوان عالی کشور ارائه دادند که آخرین تلاش آنها برای برگزاری دادگاه تجدیدنظر بود.
در سال ۲۰۰۹ میلادی، مارک با چالش جدیدی روبرو شد. بعد از انتشار کتاب “میلیاردرهای تصادفی” به قلم مزریچ، زاکربرگ نویسنده را به استفاده از سناریوهای ساختگی، دیالوگهای تخیلی و کاراکترهای خیالی در کتابش متهم کرد. بااینهمه نویسنده کتاب، حق امتیاز داستانش را به نمایشنامهنویسی به نام Aaron Sorkin واگذار کرد و در ادامه فیلمی به نام The Social Network (شبکه اجتماعی) از روی آن ساخته شد که هشت تن از عوامل آنهم نامزد دریافت آکادمی آوارد شدند.
بیوگرافی مارک زاکربرگ
زاکربرگ روایت فیلم را بهشدت موردانتقاد قرار داد و بعدها به خبرنگار نیویورک گفت که بسیاری از جزئیات فیلم غیرواقعی بودهاند. برای نمونه در فیلم نشان دادهشده که زاکربرگ از سال ۲۰۰۳ با پریسیلا چن دانشجوی چینی – آمریکایی رشته پزشکی دانشگاه هاروارد ارتباط داشته است. البته بخشهایی از این فیلم نیز موردتوجه مارک بوده است. مارک میگوید که تکتک تیشرتهایی که شخصاً میپوشد را بر تن کاراکتر اصلی فیلم دیده است.
باوجود تمامی حاشیهها، زاکربرگ و فیسبوک همچنان مسیر موفقیت را طی میکردند. کمی بعد و در سال ۲۰۱۰ میلادی، مجله تایم، مارک زاکربرگ را بهعنوان شخصیت سال انتخاب کرد. (او در این سال رقیبانی چون جیمز کامرون و جولیان آسانژ را پیش روی خود میدید اما مجله تایم مدیرعامل ۲۶ ساله فیسبوک را بهعنوان قهرمان خود انتخاب کرد). علاوه بر آن، مجله Vanity Fair، زاکربرگ را بهعنوان اولین نفر از لیست ۱۰۰ چهره تأثیرگذار عصر اطلاعات انتخاب کرد. او همچنین جایگاه سی و پنجم فوربز را در فهرست چهارصدگانه ثروتمندترینها به خود اختصاص داد که با این حساب، مارک با ثروت ۶٫۹ میلیارد دلاری حتی استیو جابز مدیرعامل وقت اپل را هم پشت سر میگذاشت. زاکربرگ در سال ۲۰۱۵ در فهرست ثروتمندترین مردان آمریکا با ثروتی معادل ۴۰٫۳ میلیارد دلار در جایگاه هفتم این لیست قرار داشت.
زندگی خصوص و فعالیتهای بشردوستانه
زاکربرگ نخستین بار در سال ۲۰۰۳ میلادی با پریسیلا چِن ملاقات کرد. چن متولد بوستون آمریکا بود و پدر و مادرش از پناهندگان ویتنامی – چینی بودند. چن از اولین افرادی بود که به فیسبوک پیوست. درست یک روز بعد از راهاندازی رسمی این شرکت به عضویت فیسبوک درآمد. مارک و چن در ۱۹ می سال ۲۰۱۲ میلادی در پالوآلتوی کالیفرنیا و بعدازآنکه سهام فیسبوک بهصورت عمومی وارد بازار بورس شد، باهم ازدواج کردند. حدود صدنفری در مراسم ازدواجشان حضور یافتند. نکته جالب در مورد این مراسم این بود که مهمانها علت برگزاری جشن را نمیدانستند و فکر میکردند که برای جشن فارغالتحصیلی پریسیلا از دانشکده پزشکی در آنجا جمع شدهاند اما در مراسم، چن را در لباس عروسی دیدند.
در نوامبر سال ۲۰۱۵ میلادی دختر این زوج به نام مکس به دنیا آمد و مارک نیز اعلام کرد که دو ماه به مرخصی پدر شدن میرود تا وقتش را با خانوادهاش سپری کند. او و همسرش در نامهای برای دخترشان نوشتند: “ما متعهد هستیم که ۹۹ درصد از سهام خود در فیسبوک را به خیریه اختصاص داده تا سهم کوچکی را برای ایجاد جهانی بهتر برای کودکان ادا نماییم.” او این نامه را در صفحه اختصاصیاش در فیسبوک منتشر کرد و اعلام کرد این مقدار سهام که ارزشی برابر ۴۵ میلیارد دلار دارد را در طول حیات خود برای نسلهای آتی صرف خواهند کرد.
زندگینامه مارک زاکربرگ
در سپتامبر سال ۲۰۱۶ میلادی، زاکربرگ و چن از آغاز طرحی به نام Chan-Zuckerberg خبر دادند. این همان شرکتی است که زاکربرگ و همسرش قصد دارند سهام فیسبوکشان را در آن صرف تحقیقات علمی برای درمان، پیشگیری و مدیریت تمامی بیماریهای کودکان کنند. قرار است طی یک دهه آینده حداقل سه میلیارد دلار صرف اقدامات مذکور شود.
او همچنین در سال ۲۰۱۰ میلادی تعهدنامه نیکوکاری را امضا کرد که تضمین میکرد ۵۰ درصد ثروت خود را در طول دوران زندگیاش به خیریه اهدا میکند. بیل گیتس، جرج لوکاس و وارن بافت از دیگر امضاکنندگان این تعهدنامه هستند.
فعالیتهای اخیر
مارک زاکربرگ یک استراتژیست بزرگ است که شرکتهای مستقل را خریداری میکند تا زیر چتر فیسبوک به فعالیتهای خود ادامه دهند. در آوریل سال ۲۰۱۲ میلادی او اینستاگرام را که بزرگترین برنامه اشتراکگذاری عکسهای تلفن همراه است، خریداری کرد. اینستاگرام که در آغاز فعالیت خود فقط یک اپلیکیشن iOS بود توسط مایک کریگر و کوین سیستروم برنامهنویسی شده بود. در حال حاضر این برنامه برای سیستمعامل اندروید نیز در دسترس است. در ماه مارس سال ۲۰۱۴ میلادی نیز او اقدام به خرید شرکت آکیولس ریفت و امتیاز هدست واقعیت مجازی کرد. زاکربرگ برای خرید آن ۲۰۰ میلیون پول نقد پرداخت و ۲۳٫۱ میلیون دلار از سهام فیسبوک را نیز واگذار کرد. در اکتبر همان سال، مارک زاکربرگ واتساپ را به مبلغ ۵۹٫۴ میلیارد دلار نقد و مابقی از سهام فیسبوک خریداری کرد.
در اوت سال ۲۰۱۳ میلادی، زاکربرگ در یک پست عمومی در فیسبوک از راهاندازی پروژه Internet.org خبر داد. اولین هدف این پروژه این بود که دسترسی ۵ میلیارد نفر به اینترنت را امکانپذیر کند. دیگر اهداف آن ایجاد شغل و تأسیس بازارهای جدید بود.
زندگینامه موسس زارا