برخورد قانونی با بی ادبی

شاید برایتان جالب باشد که بدانید، توهین به دیگری و نیز انتساب الفاظ رکیک به غیر که تحت عنوان فحاشی شناخته می‌شود مصداقی از جرم بوده و مرتکب به مجازات محکوم می‌گردد.

در واقع توهین و فحاشی، با توجه به نوع الفاظ استفاده شده و نیز مخاطب توهین، مجازاتی از جزای نقدی تا حبس و حتی ضربات شلاق به همراه دارد.

در نتیجه کلماتی که در درگیر‌‌ی‌های خیابانی بین دو نفر رد و بدل می‌شود، برای مثال در زمان تصادف‌های رانندگی، رانندگان دو وسیله نقلیه الفاظ رکیکی را به هم نسبت می‌دهند، در صورت شکایت می‌تواند به مجازات مرتکب بیانجامد.

از آنجا که مجازات فحاشی و توهین در قانون جدید تغییر داشته است، در ادامه انواع فحاشی و مجازات هر کدام را به صورت خلاصه معرفی می‌کنیم.

انواع جرم توهین و فحاشی

همانطور که اشاره کردیم جرم توهین با توجه به اینکه به چه شخصی منتسب باشد و نیز از چه الفاظی استفاده شده باشد، نوع مجازات متفاوتی به همراه خواهد داشت.

برای مثال چنانچه الفاظ به کار رفته به نوعی باشد که به مخاطب یا شخص دیگری از نزدیکان مخاطب نسبت زنا یا لواط داده شود، جرم از نوع قذف خواهد بود. قذف یکی از جرایم حدی است و رسیدگی به آن و نیز مجازات قابل اعمال، نسبت به جرم فحاشی ساده سنگین‌تر است.

اما چنانچه الفاظ انتسابی از جمله الفاظی نباشد که انتساب زنا یا لواط و مساحقه بدهد، جرم از نوع فحاشی و توهین ساده خواهد بود و مجازات با توجه به مخاطب توهین متفاوت خواهد بود.

توهین و فحاشی به غیر همواره به عنوان یک رفتار نامناسب اجتماعی که شایسته مجازات است شناخته می‌شود، اما مجازات قابل انتساب بر آن، در طی دوران قانونگذاری دستخوش تغییر شده است. حتی در آخرین اصلاحات که تحت عنوان قانون کاهش مجازات‌های حبس تعزیری تصویب گردید، مجازات جرم توهین و فحاشی کاهش یافت.

در واقع در حال حاضر جرم توهین ساده با مجازات جزای نقدی به جای حبس تعزیری همراه است و مجازات حبس جرم توهین مشدد نیز کاهش داشته است.

اما برخی از عناوین مجرمانه خاص که زیر مجموعه جرم توهین هستند همچنان با مجازات سابق همراه است. در ادامه هر کدام از حالت‌های توهین و مجازات آن‌ها را بیان می‌کنیم.

جرم فحاشی یا توهین به مامورین دولتی

چنانچه به یکی از مامورین دولتی در حین انجام وظیفه یا به واسطه انجام وظیفه وی توهین شود و یا الفاظ رکیکی غیر از مصادیق قذف اطلاق گردد، توهین ساده نسبت به مامورین دولتی صورت پذیرفته است. مجازات این نوع توهین 45 روز تا 3 ماه حبس تعزیری و یا 74 ضربه شلاق است.

جرم فحاشی یا توهین به اشخاص عادی

اشخاص عادی که قربانی توهین و فحاشی قرار میگیرند، منظور هر شخصی است که جز گروه‌های خاص نباشند. گروه‌های خاص شامل مامورین دولتی و نیز مشمولان عنوان سب النبی، یا دیگر مصادیق یاد شده است.

مجازات شخصی که به اشخاص عادی توهین کرده و یا الفاظ رکیکی غیر از مصادیق قذف عنوان نماید، عبارت است از جزای نقدی از 6 میلیون تا 24 میلیون تومان. البته باید اشاره کنیم که در قانون سابق مجازات این نوع از توهین و فحاشی نیز شامل حبس و شلاق بود، اما در قانون کاهش مجازات حبس‌های تعزیری، مجازات جرم یاد شده کاهش یافته و از حبس به جزای نقدی بدل گردید.

سب النبی

چنانچه الفاظ رکیک یا توهین نسبت به مقدسات اسلام، پیامبر اسلام یا سایر ائمه انجام شده باشد، به عنوان سب النبی شناخته می‌شود.

سب النبی که نوع خاصی از جرم توهین است و با توجه به مخاطب آن تعیین می‌گردد، در قانون مجازات اسلامی با مجازات اعدام همراه است.

در نتیجه چنانچه شخصی به مقدسات اسلام توهین کرده و یا فحاشی نماید، و جرم نامبرده اثبات شود، و نیز قاضی علم داشته باشد که استفاده از الفاظ یاد شده با عمد و اطلاع بوده است، مرتکب به مجازات اعدام محکوم خواهد شد.

توهین و فحاشی به امام خمینی و مقام رهبری

بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و نیز مقام رهبری به واسطه سمت و نقشی که در کشور دارند، شایسته احترام بیشتری هستند.

به همین سبب نیز با توجه به ماده 514 از بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، توهین و فحاشی نسبت به ایشان با مجازات 6 ماه تا 2 سال حبس همراه خواهد بود و مجازات یاد شده مشمول تخفیف یا تبدیل شمرده نمی‌شود.

توهین به مقامات سیاسی خارجی

مقامات سیاسی دول خارجی گروه دیگری هستند که به واسطه سمت و نقشی که دارند، از حمایت مازاد قانونگذار برخوردار بوده و فحاشی یا توهین به ایشان، به عنوان جرم مشدد مجازات مشخص خود را به همراه دارد.

مطابق با ماده 517 از قانون مجازات اسلامی، مجازات این نوع از توهین حبس تعزیری به مدت 1 ماه تا 3 ماه خواهد بود.

اثبات جرم توهین و فحاشی

همانگونه که اشاره کردیم جرم فحاشی به معنای نسبت دادن الفاظ رکیک به دیگری است، به گونه‌ای که کلمات استفاده شده معنای انتساب زنا یا لواط به قربانی یا هر شخص دیگری را نرساند. در این صورت مجازات مرتکب با توجه به اینکه توهین نسبت به چه شخصی انجام شده باشد، می‌تواند با مجازات حبس، جزای نقدی و یا شلاق تعزیری همراه باشد.

همچنین اشاره کردیم که در قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، جرم توهین و فحاشی ساده، آنجا که مخاطب آن از اشخاص عادی است، با کاهش مجازات همراه شد.

با این حال مشاوره حقوقی رایگان به شما می‌گوید برای آن که مجازات مقرر قانونی اعم از حبس یا جزای نقدی به مرتکب تحمیل گردد، ضروری است که جرم نامبرده اثبات شود.

توضیح آن که در اثبات جرایم می‌توان از اسناد و مدارک مختلفی استفاده کرد، لیکن در جرم توهین و فحاشی، مدرکی که معمولا مورد استفاده قرار می‌گیرد، استناد به شهادت شهود است.

در واقع از آنجا که توهین و فحاشی معمولا در میان درگیری‌ها اتفاق می‌افتد، شاهدان عینی در صحنه حضور دارند و به همین سبب می‌توان به شهادت ایشان استناد نمود.

شهادت شهود به این معناست که اشخاص حاضر در صحنه جرم، آنچه که واقع شده را با چشم خود دیده و یا با گوش خود شنیده باشند، یا به عبارت دیگر به طریق معمولی درک کرده باشند.

این اشخاص می‌توانند پس از ادای سوگند نسبت به اینکه تنها حقیقت را بیان کرده و چیزی جز حقیقت نگویند، در مقابل مقام قضایی حاضر شده و ادای شهادت نمایند.

شهادت شهود یکی از مدارکی است که قاضی را می‌تواند به علم رسانده و در نتیجه مستند رای قاضی باشد.

اما باید اشاره کنیم، چنانچه شهادت چند شاهد با هم در تعارض باشند، نمی‌توان به هیچ کدام از آن‌ها استناد کرد. در این صورت چنانچه امکان جمع بین چند شهادت وجود داشته باشد، قاضی می‌تواند مقادیری که با هم تعارض ندارند را پذیرفته و بخش‌های متعارض را رد کند.

در مقابل و چنانچه امکان جمع بین چند شهادت به دلیل تعارض در محتوا وجود نداشته باشد، هر دو شهادت متعارض از درجه اعتبار ساقط بوده و قربانی یا مرتکب با مدارک دیگری برای اثبات موضع خود ارائه نمایند.

اما در نهایت باید اشاره کنیم که مطابق با نگرش قضایی موجود، در خصوص جرایم ساده همچون توهین و فحاشی ، طرفین توسط مقام قضایی به صلح و سازش رهنمود می‌شوند و تلاش می‌شود که از صدور رای و اجرای مجازات در این قبیل از جرایم خودداری به عمل آید.